Vaak gestelde vragen over vrijmetselarij



Wat is vrijmetselarij?


De Vrijmetselarij is een stroming die streeft naar verdieping van inzicht op geestelijk en zedelijk gebied. Zij gaat daarbij uit van het bestaan van een geestelijke werkelijkheid achter het waarneembare. Vrijmetselaren spreken in dat verband van de 'Opperbouwmeester des Heelals'.

Dus een soort godsdienst?


Een levensbeschouwing, kenmerk van een godsdienst, is de vrijmetselarij vreemd. Zij heeft respect voor de boodschap van vele geestelijke stromingen , maar voelt zich vrij van dogmatisme en allenbindende leerstellingen.

Wat onderscheidt de vrijmetselarij van andere geestelijke stromingen?


De vrijmetselarij heeft veel met andere geestelijke stromingen gemeen. Maar ze onderscheidt zich daarvan door haar geheel eigen methode van werken die wordt gekenmerkt door het gebruik van ritualen en symbolen in de loge.

Wat is een loge?


In het Engeland van de middeleeuwen leefden en werkten de bouwlieden van kathedralen e.d. in bouwhutten, 'lodges'. Ons woord 'loges' herinnert daaraan. Een loge is een zelfstandige vereniging van vrijmetselaren. Zo wordt ook de plaats genoemd, waar ze elkaar wekelijks, twee-wekelijks of maandelijks ontmoeten. Soms hebben die ontmoetingen het karakter van vergaderingen. Daar worden dan maçonnieke onderwerpen behandeld. Ook wel algemeen-maatschappelijke, maar steeds onder de strikte voorwaarde dat daarvan geen polariserende invloed uitgaat. Daarnaast zijn er de maconnieke plechtigheden, bijvoorbeeld wanneer een nieuw lid in de loge wordt aangenomen, dan wel aan iemand die al lid is, de graad van gezel of meester wordt verleend.

Wat is een rituaal?


Een rituaal is een ceremonieel, bestaande uit het uitspreken van teksten en het verrichten van symbolische handelingen, al dan niet muzikaal begeleid. Onze cultuur kent tal van riten die in sterk-aangepaste vorm nog altijd voortbestaan als gebruiken bij belangrijke gebeurtenissen als geboorte, huwelijk en dood. Evenals de vroegere bouwloges kent ook de vrijmetselarij een aantal ritualen, onderdeel vormend van bepaalde plechtigheden.

Is de vrijmetselarij mystiek?


De opvoering van een rituaal tijdens een maçonnieke plechtigheid heeft de mogelijkheid in zich heeft van een mystieke beleving. Uiteraard is dit voor iedereen verschillend.

Is de vrijmetselarij esotherisch?


Het maçonniek rituaal biedt degenen die bij de uitvoering aanwezig zijn dit op een geheel eigen wijze te ondergaan en te interpreteren. Dit innerlijk verwerken wijst op een esotherisch karakter.

Wat zijn symbolen?


Symbolen zijn hulpmiddelen bij het overbrengen van gedachten of gevoelens die vaak moeilijk onder woorden zijn te brengen. Het hart als symbool van de liefde, het anker als symbool van zekerheid en veiligheid en de vijf verstrengelde Olympische ringen als symbool van sportieve wedijver zijn daar voorbeelden van. De vrijmetselarij ontleent veel van haar symbolen aan de vroegere ambachtelijke bouwloges. Behalve van bouwsymbolen maakt zij ook gebruik van lichtsymbolen. Naarmate men langer over een symbool nadenkt en er met elkaar over spreekt, krijgt de inhoud ervan een steeds dieper en omvangrijker betekenis.

Van wanneer dateert de vrijmetselarij in Nederland?


De oudste geregistreerde informatie over de vrijmetselarij in Nederland is van 1731 toen de Hertog van Lorraine, de toekomstige Keizer Frans I, getrouwd met Maria Teresia van Oostenrijk werd ingewijd tot leerling en bevordert tot gezel door een aantal aanwezigen van een bestaande loge in het huis van Philip Stanhope, 4e Earl van Chesterfield, die toen de Engelse ambassadeur in Den Haag was. De oudste Nederlandse loge 'L'Union Royale' werd opgericht op 8 november 1734 in de herberg 'Lion d'Or' in Den Haag. In 1756 verenigden elf loges zich tot wat sinds de Franse tijd 'Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden' heet. De Orde heeft een uitsluitend nationaal karakter en is volledig autonoom, evenals de nationale organisaties in andere landen. Er bestaat dus geen internationaal overkoepelend orgaan.

Wie zijn er vrijmetselaar?


Bij aanmelding voor het lidmaatschap spelen maatschappelijke achtergrond, levens- en wereldbeschouwelijke opvattingen géén rol. Van groot belang is dat men belangstelling heeft voor geestelijke en zedelijke vraagstukken en ontvankelijk is voor symbolen en ritualen. Men moet openstaan voor de mening van anderen en bereid zijn, ervan te leren. Wie er links- of rechts-totalitaire opvattingen op nahoudt, zal zich in de vrijmetselarij niet op zijn plaats voelen.

Kunnen vrouwen lid worden?


Eertijds kenden de ambachtelijke loges alleen mannelijke arbeiders.
De symbolische loges hebben die lijn doorgetrokken en vormen traditioneel en principieel een mannengemeenschap waarvan de vrouw geen lid kan zijn. Dat mag niet als discriminerend ten opzichte van de vrouw worden beschouwd. Voor de vrijmetselaar blijft zij haar ereplaats behouden. Zo wordt van een candidaat-lid verwacht dat zijn partner vooraf met zijn toetreding instemt. Bij diverse gelegenheden wordt zij bij het logeleven betrokken. In hoeverre zij in zijn ontwikkeling als vrijmetselaar kan delen, zal geheel van hem afhangen. Overigens bestaan er ook een verwante orde van vrouwen, 'Vita Feminea Textura' en gemengde Orden van vrijmetselaren: Le Droit Humain , het NGGVen De Ver. . v.Vrijm.

Wat is toch dat geheim van de vrijmetselarij?


Maçonnieke bijeenkomsten kunnen alleen door vrijmetselaren worden bijgewoond. Dat is geen geheimzinnigdoenerij, maar het duidt wel op beslotenheid. Buitenstaanders zou de diepe betekenis van het geheel van rituele en symbolische handelingen tijdens zulke plechtigheden vrijwel zeker ontgaan. Alleen de vrijmetselaar die zich in dat verheven spel betrokken weet, er steeds weer nieuwe facetten aan ontdekt en nieuwe waarden aan toevoegt, is tot het waarlijk beleven daarvan in staat. Die specifieke beleving zou men 'het geheim van de vrijmetselarij' kunnen noemen. Maar ook de broederschap, het gezamenlijk ondergaan van ritualen en symbolen en de sfeer van vertrouwelijkheid tussen mannen die elkaar anders nooit zouden hebben ontmoet, zouden onder dat geheim kunnen worden gerangschikt.
Overigens zijn de Orde zelf en de onder haar ressorterende loges verenigingen zoals zovele andere, met Koninklijk goedgekeurde statuten die voor iedereen bij de Kamer van Koophandel ter inzage liggen.

Hoe word ik lid?


De Orde van Vrijmetselaren doet principieel niet aan werving. Wie lid wil worden moet daartoe zelf het initiatief nemen. Hij doet er goed aan, zich zo uitvoerig mogelijk over vrijmetselarij, de Orde en de voorwaarden van toetreding te laten voorlichten, zowel schriftelijk als mondeling. Voor dat laatste zal het bestuur van een loge in zijn omgeving hem graag behulpzaam zijn.

Slotvraag: is de vrijmetselarij nog wel van deze tijd?


Jazeker! De moderne vrijmetselarij is een geestelijke stroming die ernaar streeft, weg te nemen wat mensen verdeelt en te zoeken naar wat hen tot elkaar brengt. Steeds heeft zij getracht, die idealen uit te dragen en aan volgende generaties door te geven. Haar boodschap heeft nog niets aan betekenis verloren..