In Kleintje Muurkrant nummer 283 (10 maart 1995) schreven we een uitgebreid artikel waarin we forse kritiek leverden op het accepteren van een gift van één miljoen dollar van de Japanner Ryoichi Sasakawa door de Universiteit van Utrecht. Dit onderzoeks-artikel leidde tot een vergelijkbaar verhaal in Vrij Nederland en Utrechts Nieuwsblad van een week later maar dit zorgde er helaas niet voor dat de universiteitsbestuurders terugkwamen op hun hebzuchtige besluit de gift aan te nemen.
Nu, negentien maanden (!) later, gaat het Universiteitsbestuur alsnog onderzoeken of ze zich moet herbezinnen op het aannemen van die gift. Waarom nu wel en toen niet? Deze ogenschijnlijk principiële daad van de Utrechtse notabelen komt nadat de bekende Nederlandse criminoloog professor Cyrille Fijnaut de Utrechtse universiteit ervan beschuldigd heeft de Japanse maffia geholpen te hebben. Dat Kleintje Muurkrant in maart 1995 reeds een waarschuwende vinger had opgestoken deerde de universiteitsbestuurders niet; nu een professor beschuldigingen uit moet er ineens nagedacht gaan worden.
Wat was er ook alweer allemaal aan de hand?
Ryoichi Sasakawa is de op 18 juli 1995 overleden oprichter van de Sasakawa Peace Foundation. Hij had niet alleen zeer nauwe banden met de Yakuza (Japanse maffia) maar ook met de extreem-rechtse Moon-sekte. Bovendien is hij een veroordeeld oorlogsmisdadiger in de zwaarste A-categorie. Dat misdadige oorlogsverleden vormde geen beletsel voor de Japanner om onvoorstelbaar rijk te worden, met name dankzij zijn zeer goede connecties met rechtse politici en zakenlieden. Een groot deel van Sasakawa's vermogen is bij elkaar gesprokkeld door middel van gokgelden bij de in Japan zeer populaire speedboot-races. Om gezag en aanzien te verwerven stopte Sasakawa vele miljoenen in de door hem opgerichte Sasakawa Peace Foundation. Dit was een qua naam neutraal klinkende organisatie die poogde Sasakawa's naam in aanmerking te laten komen voor de Nobelprijs voor de Vrede, iets van hem overigens nooit gelukt is. Daartoe doneerde de Sasakawa-'vredes'club aan ruim vijftig (!) universiteiten op de gehele wereld een bedrag van een miljoen amerikaanse dollars. Toen de Utrechtse Universiteit in november 1994 aan de beurt was om die miljoen dollar cheque binnen te halen was zij apetrots. Zij deed enkele maanden later, nadat de achtergronden van Sasakawa in de publiciteit gekomen waren, alsof haar neus bloedde. Nu professor Fijnaut met dezelfde beschuldiging komt reageert de Utrechtse Universiteit met "wir haben es nicht gewusst". De miljoen groen-glanzende dollars maken het college van bestuur van de Utrechtse Universiteit blijkbaar tot zeer selektieve krantenlezers, want het was echt allemaal al bekend, toen, in maart 1995.
Maar nu is het anders, nu schrijven niet een stel lekenbroeders van de pers een stukkie, nu roert een "heuse professor" zijn pen in het augustus-nummer van het 'Tijdschrift voor de Politie'. En nu ineens gaat de Universiteit eens kijken of ze niet eens moet gaan nadenken over een eventuele teruggave van dat geld. Een duidelijker voorbeeld van hypocriet besturen lijkt ons moeilijk te geven. Wij wensen de leden van het college van bestuur van de Universiteit van Utrecht kracht en wijsheid en misschien moeten ze toch maar die vijfentwintig gulden per jaar uitgeven zodat ze elke maand Kleintje Muurkrant in de bus krijgen...
(geschreven met hartelijke dank aan het FOK)
Diegenen die geïnteresseerd zijn in een dikke dokumentatiemap met betrekking tot de extreemrechtse achtergronden van Ryoichi Sasakawa kunnen tien gulden overmaken op giro 5349231 van Kleintje Muurkrant. Schrijf dan 'sasakawa' in de rechterbovenhoek.
Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 301, september 1996