Literatuurlijst
- Vrijmetselarij in het
algemeen
- Anderson,
J.
- De instellingen,
historiën, wetten, ampten, orders, reglementen en gewoontes
van de zeer voortreffelijke broederschap der aengenomene vrye
metselaers. Versamelt uyt hare generale gedenkschriften, en
overleveringen van vele ewen.
- James Anderson; uyt het
Engelsch vertaelt door Johan Kuenen, gedeputeerd groot-meester in
alle loges van Holland. Om gelezen te worden, by de toelating van
een niwe broeder wanneer de meester ofte toeziender zulks gebieden
zal. Voor de selven auteur. - 's-Gravenhage : Cornelis van Zanten,
stads en kleinzegel drukker, op 't Spui., [1736] - 104 p.
(fotomechan. herdr. - Amsterdam: Schors, z.j.)
-
- Geldt nog steeds als wetboek
voor de reguliere (door de Grootloge van Londen erkende)
vrijmetselarij. Bevat zes 'plichten' en 39 'bepalingen',
voorafgegaan door een tot Adam teruggevoerde gemystificeerde
geschiedenis van de vrijmetselarij, die grote invloed heeft gehad
op de beeldvorming binnen en buiten de vrijmetselarij.
-
- Apostel, L.
- Vrijmetselarij: een
wijsgerige benadering
- Leo Apostel; [vert. uit
het Engels Jan van Pelt]. - Antwerpen; Baarn: Hadewijch, cop.
1992. - 284 p.; 23 cm; Vertaling van: Freemasonry: a philosophical
essay. Brussel: Vrije Universiteit Brussel, Centrum voor de Studie
van de Verlichting en van het Vrije Denken, 1985. - Met lit.
opg.
- ISBN 90-5240-143-8
-
- De auteur was van 1952 tot
1983 lid van verschillende loges in Belgiëals redenaar en
mentor.
- Zeer diepgravende studie naar
ontstaan en ontwikkeling, wereldbeschouwing, ethiek en mogelijke
toekomst van de vrijmetselarij in de zgn 'Blauwe
Maçonnerie' (de eerste drie graden: leerling, gezel en
meester). Analyse van de symbolen en rituelen.
-
- Assendelft, H.
van
- Hoe word ik vrijmetselaar?
: inlichtingen voor hen die het voornemen hebben om vrijmetselaar
te worden
- H. van Assendelft. - Leiden :
Kooyker-Huysman, 1911. - 8 p. ; 22 cm
-
- Dierickx,
M.
- Vrijmetselarij : de grote
onbekende, 1717-1967: een poging tot inzicht en waardering
- Michiel Dierickx. - Antwerpen
: De Nederlandse Boekhandel ; Utrecht : Ambo, 1967. - 264 p.,
[16 p.pl.] : ill.; 23 cm
- lit. opg. - samenv. in Frans,
Engels en Duits - bijlagen
-
- Auteur is jezuïet en
heeft dit, ook door vrijmetselaars gewaardeerde boek, geschreven
om de Rooms-Katholieken een beter inzicht in de vrijmetselarij te
geven. Behandelt het ontstaan en de ontwikkeling in de
verschillende landen; werkwijze en levenshouding. Aandacht ook
voor de relatie met de Roomse Kerk.
-
-
- Hamill, J.
- The craft : a history of
English freemasonry
- John Hamill. Wellingborough:
Crucible, 1986. - 192 p. : ill.; 22 cm
- Bibliografie en
index
- ISBN 0-85030-460-1
pbk
-
- Auteur is bibliothecaris en
conservator van de Engelse Grand Lodge. Hij verwijst de
geschiedopvatting dat de huidige vrijmetselarij zou zijn ontstaan
uit de vroegere bouwgilden naar het rijk der fabelen. Volgens hem
ligt de vroege geschiedenis van de beweging vooralsnog volledig in
het duister.
-
-
- Kirk MacNulty,
W
- Freemasonry, a journey
through Ritual and Symbol
- W. Kirk MacNulty, Thames and
Hudson, London, 1991. - 96 p. : ill.; 28 cm
-
- Explains Freemasonry's part in
a long tradition of Western mysticism and shows the Craft to be a
complex framework of inner growth, a developmental psychology wich
presents the 20th century Mason with a viable discipline for the
persuit of self-knowledge.
-
-
- Knoop, D.
- The genesis of freemasonry
: an account of the rise and development of freemasonry in its
operative, accepted, and early speculative phases
- Douglas Knoop and G.P. Jones.
- Repr. London : Q. C. Correspondence Circle Ltd. in association
with Quatuor Coronati Lodge, 1978. - 334 p.; 22 cm; 1e druk
1947
- (In het Nederlands vertaald
door H.N. Brouwer en H. Buiter onder de titel: De
wordingsgeschiedenis van de vrijmetselarij, uitg. door de
Maconnieke Stichting Ritus en Tempelbouw, 1988)
-
- Lennhoff,
E.
- De
vrijmetselaren
- Eugen Lennhoff; [vert. uit
het Duits A.J.J. Hattinga Raven] - fotomechan. herdr., lic.
uitg. Amsterdam : Schors, 1978. - 450 p.: ill.; 22 cm; lit. opg. -
naamlijst
- 1e druk 1931, bij W.J. Thieme
te Zutphen
-
- Geschiedenis van de
vrijmetselarij tot 1928. De schrijver wil een wijsgerige
beschouwing zoveel mogelijk vermijden en staat sceptisch tegenover
het mytisch verleden. Hij wil opheldering geven over feiten, en
doel en streven der vrijmetselaren uiteenzetten. Zowel voor- als
tegenstanders komen aan het woord.
-
- Ligou, D.
- Dictionnaire universel de
la franc -maçonnerie : hommes illus tres, pays, rites,
symboles
- sous la dir. de Daniel Ligou.
Paris : Ed. de Navarre, 1974. - 1398 p.; 28 cm, [2
dln]
- ISBN 2-85267-003-8
-
- Met uitgebreide analytische,
chronologisch geordende bibliografie van gedrukte werken en
zorgvuldig samengestelde iconografie.
-
- Mourgues,
J.
- La pensée maconnique
: une sagesse pour l'Occident
- Jean Mourgues. - Paris :
Presses Universitaires de France, 1988. 282 p.; 22 cm. -
(Politique d' aujourd' hui); Index
- ISBN 2-13-041913-5
-
- Auteur is hoogleraar filosofie
en sinds 1937 vrijmetselaar.
- Behandelt o.a. moraal van de
vrijmetselarij, vrijmetselarij en religie, en het leven in de
loges. Nauwelijks aandacht voor de geschiedenis van de
vrijmetselarij.
-
- Stevenson,
D.
- The origins of freemasonry
: Scotland's century, 1590-1710
- David Stevenson. - Cambridge
[etc.] : Cambridge University Press, 1988. - 246 p.: ill .
; 24 cm
- ISBN 0-521-35326-2 ISBN
0-521-39654-9 pbk
-
- Auteur maakt aannemelijk dat
de vrijmetselarij zoals wij die nu kennen, zich voor het eerst
heeft gemanifesteerd in Schotland omstreeks 1600.
-
- Geheimen
- De geheimen der
vrye-metselaars en der mopsen geopenbaart ; uit het Fransch
vertaalt
- Jan Catuff, 1745. XXVIII, 270
p. : ill.
- Fotomechan. herdr. - Amsterdam
: Schors, 1980.
- ISBN 90-6378-040-0
-
- Behoort tot het genre van de
'verradersgeschriften', die soms binnen de loges werden gebruikt
als 'aide-mémoire' bij het uitvoeren van de
ritualen.
- Beschrijving van de ritualen
in de vrijmetselarij omstreeks 1745. Mogelijk door een van de
voormannen der vrijmetselarij gecompileerd.
-
-
- Vrijmetselarij in
Nederland
-
- Bruijn, T.J. de,
e.a.
- 175 jaar loge 'La
Flamboyante', de geschiedenis van een Dordtse
vrijmetselaarsloge
- T.J. de Bruijn, W. de Vlaming,
P. Schotel en F. Jorissen
- Kwartaal & Teken Extra 6;
Gemeentelijke Archiefdienst Dordrecht, 1987
-
- Birza, W.
- 'Gelukkig hij, die dit
weet': 1734 -De Haagse vrijmetselaarsloge 'L'Union
Royale'-1984
- W. Bizra. - Leiden : Nijhoff,
1984. - 191 p. : ill. ; 24 cm
- Uitgegeven t.g.v. het
250-jarig bestaan van de Haagse Loge. met lit. opg.
- ISBN 90-247-8063-2
-
- Begint met een korte
uiteenzetting van doel, methode en ontstaan van de vrijmetselarij
(p. 17-54). De geschiedenis van de loge wordt zoveel als mogelijk
in verband gebracht met gebeurtenissen van nationaal historisch
belang. Veel illustraties.
-
- Groenman,
Sj.
- Met vallen en opstaan : de
vrijmetselaarsloge 'Le préjugévaincu' te Deventer,
1784-1984
- Sj. Groenman. Ankh-Hermes,
cop. 1983. - 169 p. : ill. ; 24 cm reg. ISBN
90-202-5441-3
-
- Aandacht voor de betrekkingen
van de loge met het Deventer stadsbestuur, de Waalse gemeente, de
verschillende beroeps- en bevolkingsgroepen en politieke
groeperingen.
-
- Hanou, A.
- Sluiers van Isis: Johannes
Kinker als voorvechter van de Verlichting, in de vrijmetselarij en
andere Nederlandse genootschappen, 1790-1845 : een
wetenschappelijke proeve op het gebied van de
letteren
- Andreas Johannes Antonius
Maria Hanou. - Deventer : Sub Rosa, 1988. - 536 p + 206 p. : ill.
; 24 cm ; 2 dln (Deventer Studië; 5) Proefschrift Nijmegen. -
lit opg., reg. - samenvatting in het Engels
- ISBN 90-70591-23-5
-
- Begint met enkele hoofdpunten
uit de geschiedenis van de 18e-eeuwse vrijmetselarij, speciaal in
Nederland, en de uiteenlopende belangstellingen daarin. Geeft
verder aan de hand van Kinkers 'carriere' in de maçonnerie
enorm veel informatie over de vrijmetselarij in Nederland tijdens
de eerste helft van de l9e eeuw.
-
- Hanrath,
J.J.
- De beoefening der
koninklijke kunst in Nederland : een cultuurgeschiedkundige
platenatlas der vrijmetselarij in Nederland
- Joh. J. Hanrath, P.H. Pott, B.
Croiset van Uchelen.
- [Den Haag] :
Maconnieke Stichting Ritus en Tempelbouw, 1971.
-
- Inleiding (p 11-44); 94 platen
van tempelinterieurs, logegebouwen, oorkonden, (draag)penningen,
juwelen, maconnieke gebruiksvoorwerpen etc. met uitleg en lit.
opg.
-
- Loo, P.J.
van
- Geschiedenis van de Orde
van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der
Nederlanden
- P.J. van Loo. -
[Voorburg] : Maconnieke Stichting Ritus en Tempelbouw,
1967. - VI, 294 p. : ill. ; 22 cm; reg. en bijlagen
-
- Kroniek geschreven door de
oud-Grootsecretaris van de Orde. Vooral aandacht voor de
administratieve kant, geeft inzicht in de bestuurskundige
ontwikkeling.
-
- Mijnhardt,
W.W.
- Tot heil van 't menschdom:
culturele genootschappen in Nederland, 1750-1815
- W.W. Mijnhardt. - Amsterdam :
Rodopi, 1988. - 434 p.; 22 cm
- Met lit. opg., reg. - Met
samenvatting in het Engels.
- ISBN 90-6203-780-1
-
- Hoofdstuk vijf 'De
vrijmetselarij' (p. 224-258) is een bewerkte samenvoeging van twee
eerder verschenen artikelen. Behandelt ontstaansgeschiedenis, de
vestiging in Nederland en de sociale, culturele en politieke
betekenis in het revolutietijdperk. In een casestudy over de
vrijmetselaarsloges in Middelburg worden de betrekkingen met de
andere lokale genootschappen onderzocht.
-
- Sande, A. van
de
- 'Een stille leerschool van
deugd en goede zeden' : vrijmetselarij in Nederland in de 18e en
l9e eeuw
- onder redactie van Anton van
de Sande en Joost Rosendaal. - Hilversum : Verloren, 1995. - 185
p. ; ill. ; 24 cm; Met lit. opg., reg.
- ISBN 90-6550-510-5
-
- Vijf voordrachten gehouden
tijdens een colloquium in 1992, dat de bereikte resultaten van het
wetenschappelijk onderzoek naar de Nederlandse vrijmetselarij
bekend wilde maken. Uitgebreid met twee nieuwe bijdragen en een
bibliografisch overzicht.
- Thema is de culturele en
politieke betekenis van de Nederlandse vrijmetselarij in het
vaderlands verleden.
-
- Sande, A. van
de
- Vrijmetselarij in de Lage
Landen : een mysterieuze broederschap zonder
geheimen
- Anton van de Sande. - Zutphen
: Walburg Pers, cop. 1995. - 206 p. : ill. ; 29 cm
- Uitg. in samenw. met FAMA
Maconnieke Uitgeverij. - Met lit. opg., index.
- ISBN 90-6011-930-4
-
- Geschiedenis van de
vrijmetselarij in Nederland en Belgiëvoor een groot publiek.
Geeft politieke en culturele achtergronden en een vergelijking in
historisch perspectief van de Nederlandse en de Belgische
vrijmetselarij. Veel illustraties met gedetailleerde
bijschriften.
-
- Resolutiën. De
resolutiën van de Groote Loge 1756-1798
- met inleiding en aantekeningen
van E.A. Boerenbeker. 's-Gravenhage: Maconnieke Stichting Ritus en
Tempelbouw, 1979. - XXVI, 274 p.: ill. ; 22 cm; reg.
-
- 'Notulen' van de vergaderingen
van de 'Groote Loge'.
-
-
- Beeldvorming van de
vrijmetselarij
-
- Roberts,
J.M.
- The mythology of the secret
societies
- J.M. Roberts. - London :
Secker & Warburg, cop. 1972. - 370 p. ; 23 cm;
index
-
- Over wat men geloofde en zei
over geheime genootschappen, en met name de vrijmetselarij, in
Europa van de 18e eeuw tot kort na de Restauratie.
-
- Rogalla von Bieberstein,
J
- Die These von der
Verschwörung 1776-1945 : Philosophen, Freimaurer, Juden,
Liberale und Sozialisten als Verschwörer gegen die
Sozialordnung
- Johannes Rogalla von
Bieberstein. - Bern [etc.] : Herbert Lang, 1976. lit.
opg., ind.
- ISBN 3-261-01906-9
-
- Sande, A. van
de
- Vrijmetselarij als
vijandbeeld : antimaçonnisme in de achttiende en
negentiende eeuw
- A. van de Sande. In : H.
Rigthart (red.), De zachte kant van de politiek : opstellen over
politieke cultuur. - 's-Gravenhage : SDU Uitgeverij,
1990.
- ISBN 90-12-06858-4
-
- Uitvaert. De uitvaert van
het vryje metzelaersgilde : een anti-maconnieke klucht uit
1735
- van inl. en comment. voorz.
door Machteld Bouman ; met een bijdrage van Arno van den Brand. -
Amsterdam [etc.]: Rodopi, 1993.- 162 p. : ill. ; 22 cm-
lit. opg., reg. ISBN 90-5183-379-2
-
- Auteurs van de
(gelegenheids)klucht (p. 121-142) zijn A. Frese en C. Schaaf. In
de uitvoerige inleidende hoofdstukken worden de argumenten voor
het verbod op de vrijmetselarij in de Republiek behandeld en, om
tot begrip te komen van de antimaçonnieke stemming, de
vrijmetselarij zelf en haar plaats in het tijdperk van de
Verlichting.