De Scientology kerk heeft ruzie. Op zich is dat niets nieuws, want de Scientology kerk maakt ruzie met iedereen die zich ook maar enigszins kritisch over deze sekte uitlaat. Opmerkelijk is dat er nu eens geen 'bevooroordeelde' journalisten of boze ex-leden aan de scientologische schandpaal worden genageld, maar een willekeurige groep mensen, die slechts gemeen hebben dat ze de zogenaamde Fishman affidavit op hun home-page op het wereldwijde computernetwerk Internet hebben gezet.
Nu is het zelfs voor de door de wol geverfde sekte niet eenvoudig om een dergelijke heterogene groep aan te pakken. Daarom viel op 5 september 1995 een bizarre stoet, bestaande uit een deurwaarder, geholpen door politie, slotenmaker en twee Amerikaanse scientologen bij Internet-aanbieder XS4ALL (Acces for all) binnen omdat XS4ALL auteursrechtelijk beschermde teksten van de sekte zou verspreiden. Doel van deze huiszoeking was de inbeslagname van de in het pand aanwezige apparatuur zodat verdere verspreiding van de Fishman affidavit kon worden voorkomen.
Dit verdient enige uitleg. De Fishman affidavit is de bedigde verklaring die Steven Fishman heeft afgelegd voor de rechtbank in Sunrise, Florida, in de rechtszaak die door Scientology tegen hem was aangespannen (1). In een eerdere (straf)zaak had hij verklaard postale fraude te hebben gepleegd in opdracht van Scientology. Hierop sleepte de sekte Fishman wegens smaad voor de rechter. In deze nieuwe zaak legde Fishman een verklaring af waarin, volgens Scientology, delen van auteursrechtelijk beschermde teksten waren opgenomen. De Fishman affidavit heeft ruim een jaar voor het publiek ter inzage gelegen bij de bibliotheek van de rechtbank in Florida. Niet-Scientologen hebben ze echter nooit kunnen inzien, omdat groepen scientologen in wisseldienst van openings- tot sluitingstijd, de documenten opvroegen. De sekte slaagde er op 15 augustus 1995 zelfs in de status van het document te veranderen: het was daarna niet langer vrij opvraagbaar. Toch mochten al die maatregelen niet baten: de Fishman affidavit kwam terecht op Internet. Sindsdien is het document in verschillende landen opgedoken en jaagt Scientology er genadeloos achteraan. Ook in Nederland hebben inmiddels vele tientallen mensen Fishmans verklaring op hun home-page gezet.
Al sinds de officiële oprichting van de Scientology kerk in 1953, heeft de organisatie tegenstanders en critici hard aangepakt. Oprichter Lafayette Ron Hubbard (1911-1986) stelde het als volgt: "Het doel van een juridisch proces is eerder te irriteren en te ontmoedigen dan te winnen. (...) De wet kan heel gemakkelijk gebruikt worden om iemand te irriteren. En een effectieve aanval (...) heeft over het algemeen de professionele ondergang van iemand tot resultaat. Uiteraard, als dat mogelijk is, moet zo iemand vervolgens volledig geruneerd worden" (2). Hubbard had twee belangrijke redenen voor deze aanpak. Ten eerste snoerde hij zo zijn critici de mond. Ten tweede moest hij natuurlijk zijn inmiddels opgebouwde miljoenen-imperium beschermen.
Over Hubbards jeugd valt weinig te zeggen aangezien de gegevens die hij daarover verschafte overdreven en in een aantal gevallen bij elkaar gelogen zijn. Hij heeft doen voorkomen alsof hij reeds als jongeling groot inzicht in de geheimen van het leven ontwikkelde en veel rondreisde. Hiervan bleek later weinig waar te zijn. Vanaf 1934 publiceerde Hubbard een enorme hoeveelheid boeken. Eerst, onder het pseudoniem Winchester Remmington Colt avonturenboeken en wild-west verhalen, later science-fiction. In de jaren '30 en '40 speelden SF-verhalen en tijdschriften in de Verenigde Staten een grote rol. Veel SF-auteurs waren actieve wetenschappers en de toenmalige technologische en militaire ontwikkelingen van die tijd leverden veel materiaal op. Zo verscheen er in 1943 in een van de belangrijkste SF-tijdschriften, 'Astounding Science Fiction', een verhaal dat zo duidelijk vooruitliep op de ontwikkeling van een wapen waarbij atoomsplitsing toegepast werd, dat de auteur een bezoekje kreeg van de geheime dienst. Men vroeg zich af of er soms informatie gelekt was vanuit het toenmalige Manhattan-project, verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de eerste atoombommen.
Kort na de Tweede Wereldoorlog begon Hubbard zijn science-fiction met mystieke invloeden te combineren. Hij was inmiddels als lid ingeschreven bij Thelema, de Californische afdeling van de door de satanist Aleister Crowley opgerichte Ordo Templis Orientis maar ook bij de rozekruisers orde AMORC. In SF-boeken van Hubbard zijn, tussen de regels door, de eerste aanzetten tot zijn later heilsleer te ontdekken.
In mei 1950 publiceerde het blad 'Astounding Science Fiction' Hubbards bekendste tekst: 'Dianetics: an introduction to a new science'. Zestienduizend woorden rond de vraag: hoe functioneert de menselijke geest? De toentertijd populaire SF-auteur John Campbell schreef in het voorwoord bij het stuk: "De techniek voor het stimuleren van het geheugen is zo krachtig, dat de meeste mensen zich binnen een half uur na het begin van de therapie tot in alle bijzonderheden hun eigen geboorte zullen herinneren. Ik heb het aan het werk gezien en zelf de technieken gebruikt." Het artikel kan als uitgangspunt worden gezien voor Hubbards latere boeken en vormt de leidraad voor de sekte.
Het korte tijd later uitgebrachte boek onder de titel 'Dianetics: The modern Science of Mental Health' haalde binnen een half jaar een oplage van 150.000 exemplaren. Hubbard stichtte in de Verenigde Staten de Hubbard Dianetic Research Foundation en korte tijd later nog andere, door hem geleide, instituten. Dianetics bleek een gouden vondst te zijn. De hutspot van religie, science-fiction en mind-control had een opmerkelijk aantrekkingskracht op honderden mensen. Daarbovenop gaf de openlijke steun van mensen als SF-auteur Alfred van Vogt Dianetics het broodnodige respectabele aanzien.
In oktober 1950 schreef Hubbard: "Dianetics is een wetenschap. Als zodanig heeft het geen mening over religie, want wetenschap baseert zich op natuurwetten en niet op meningen" (3). In augustus 1952 werd door Hubbard voor het eerst de term scientology gebruikt, waarover Hubbard het volgende zei: "Scientology is een nieuw woord, dat een nieuwe wetenschap markeert. (...) Scientology betekent weten over het weten of wetenschap over het weten" (4).
Hubbard loog: de term scientology was niet nieuw en al helemaal niet door hem uitgevonden. In 1907 gebruikte de taalwetenschapper Allen Upward hem al om pseudo-wetenschappelijke theorieën te karakteriseren en belachelijk te maken (5). Bovendien werd in 1934 een boek gepubliceerd onder de titel 'Scientologie, Wissenschaft von der Beschaffenheit und Tauglichkeit des Wissens' (Scientologie, wetenschap van de kwaliteit en bruikbaarheid van het weten). Auteur was de filosoof Anastasius Nordenholz. In 1904 was deze Nordenholz medeoprichter van het tijdschrift met de titel 'Das rassische, soziale biologische Archiv - Rasse- und Sozialhygiene' (Het rassen-, sociaal-biologisch archief - ras- en sociale hygine). Nordenholz schreef tot in de jaren twintig voor dit blad. Het blad verscheen tot en met juli 1944 en was één van de belangrijke bronnen voor de rassenideeën van de nazi's. Nordenholz zelf wordt omschreven als een volgeling van het volks-racistische conservatisme (6). In 1935 verhuisde Nordenholz van Beieren naar Argentinië. Zijn huis schonk hij aan de NSDAP, Hitlers nazi-partij.
Volgens Nordenholz betekende "Scientologie, als wetenschap van het weten, of als systeem van het weten (...): zelfvervulling, reflexie, systematisering, inzicht en erkenning van het weten en het begrijpen. Weten is de algemene grondstof van alle andere wetenschappen. Bijgevolg is de wetenschap van het weten zelf de sleutelwetenschap voor het gehele spectrum van wetenschappen. (...) Zonder de completering van de Scientologie blijven alle wetenschappen van de wereld, abstract of toegepast, eenzijdig, onvolledig en bevooroordeeld" (7).
Scientology kerk
Om belastingtechnische redenen wilde Hubbard van meet af aan zijn financiële belangen in een kerkgenootschap onderbrengen. Tegenover kennissen verklaarde hij meerdere malen dat "wanneer je miljonair wilt worden, je je eigen religie moet beginnen, want daar zit het grote geld" (8).
Zo kwam het dat, ruim een jaar nadat Hubbard de term scientology nieuw leven had ingeblazen, hij op 18 december 1953 in het geheim een drietal kerkgenootschappen oprichtte: de Church of American Science, de Church of Scientology en de Church of Spiritual Engineering (9). Vreemd genoeg heeft Hubbard later altijd officieel ontkend oprichter te zijn van de Scientology-'kerk'. Ook de huidige internationale leider van de sekte, Heber Jentzsch, beweerde kort geleden nog dat niet Hubbard, maar anderen de oprichters waren van het kerkgenootschap (10).
Pas op 7 augustus 1954 bekende Hubbard zich voor zijn volgelingen tot scientology als religie: "Voor sommigen mag het wellicht puur opportunisme heten en voor anderen lijkt het alsof Scientology zich in de ogen van de wet onaantastbaar maakt en voor weer anderen lijkt het dat een dergelijke verbinding met religie een afbraak is van de ethiek en de ziel van Scientology. De grote meerderheid van de geïnteresseerde personen heeft echter deze stap geaccepteerd, maar niet iedereen heeft hem volledig begrepen" (11).
Op dat moment is ook de term scientology als handelsmerk gedeponeerd. Een groot deel van dit soort eigendomsrechten is later ondergebracht bij het Religious Technology Centre (RTC), een dekmantel van de Church of Scientology International. Doel van het RTC is "het juiste gebruik van de symbolen [van Scientology] te verzekeren, het publiek te beschermen en te verzekeren dat de machtige technologie van Dianetics en Scientology in goede handen blijft en correct toegepast wordt" (12). Met een vooruitziende blik schreef Hubbard in 1950 al dat "Wanneer iemand dus een monopolie op dianetics wil, kunt u ervan op aan dat hij dit monopolie niet wil voor dianetics maar uit winstbejag" (13). Feitelijk heeft de sekte, middels het RTC nu het monopolie op Dianetics in handen en het blijkt inderdaad dat de sekte dit monopolie houdt vanwege winstbejag.
Naast de rechten, ondergebracht bij het RTC is ook een aantal rechten op technieken van Hubbard ondergebracht bij de Association for Better Living and Education (ABLE). Doel van ABLE is het ondersteunen, uitdragen en uitbreiden van sociale organisaties die de technieken van Hubbard gebruiken. ABLE is actief op vier terreinen: drug- en alcoholmisbruik, criminaliteit, onderwijs en moraal.
Dianetics
Het boek 'Dianetics, de moderne wetenschap van mentale gezondheid' is de bijbel van Scientology. In Dianetics beschrijft Hubbard het verstand, hoe het werkt en hoe iemand zijn mentale conditie daadwerkelijk kan verbeteren. De mens is, volgens Hubbard, een onsterfelijk wezen dat verschillende levens geleid heeft en 'bestaat' uit drie delen: Allereerst is er de ziel of spirit, thetan genaamd. Ten tweede is het verstand, enerzijds analytisch (beheerst door thetan), anderzijds reactief (niet door thetan beheerst) te onderscheiden. Met dit begrip 'verstand' worden niet de hersenen bedoeld, maar het in mentale beelden vastgelegde verslag van de ervaringen van de thetan. De thetan kan deze beelden ook weer oproepen, een capaciteit die gewoonlijk wordt toegeschreven aan het analytisch verstand. Als zulke de beelden gevormd worden tijdens een moment dat de thetan de besturing over het lichaam verloren heeft, behoren zij tot het reactieve deel van het verstand. Deze reactieve beelden zouden in staat zijn het gedrag en de gevoelens van de thetan en de conditie van het lichaam negatief te beïnvloeden. Tenslotte onderscheidt Hubbard als derde factor het fysieke lichaam, dat bewoond wordt door de thetan met zijn verstand. Zo'n lichaam leeft zelfstandig. De lichamelijke dood is het uittreden van de thetan uit het lichaam.
Volgens Dianetics heeft de thetan, door gebeurtenissen in een zeer ver verleden, zijn enorme potentiële kracht verloren en is hij de gevangene geworden van zijn reactieve verstand. Hierdoor zijn de beelden van vorige levens niet meer zichtbaar en acht de thetan zich opgesloten in het lichaam. De persoon ervaart dit zodanig, dat hij niet helemaal zichzelf is en dat hij zijn gedachten niet geheel onder controle heeft. Daardoor kunnen zich ongewenste gedragingen en lichamelijke ongemakken voordoen, die vanuit de traditionele geneeskunde niet verklaard kunnen worden.
Hulp is echter nabij in de vorm van 'auditing', een methode die enigszins vergelijkbaar is met biechten. De deelnemer, of 'pre-clear' in scientology-termen, die aan zo'n sessie wordt onderworpen, krijgt een E-meter in handen gedrukt. Deze electro-psychometer, een soort leugendetector, bestaat uit een kastje met een paar wijzertjes en twee conservenblikjes aan draadjes. Deze blikjes moet de pre-clear tijdens het auditen in de handen houden en de auditor, de biechtvader, kan de reacties van de pre-clear meten. Via de conservenblikjes van dit apparaat worden elektrische spanningen in de handen van de pre-clear gemeten. Merkt de auditor dat er 'iets mis' is, dan wordt op dat punt eindeloos doorgevraagd. Bedoeling is dat de pre-clear zijn of haar 'engrammen' op deze manier opspoort. Een engram is de scientology-term voor "een moment van bewusteloosheid dat lichamelijke pijn of pijnlijke emotie en tevens alle waarnemingen inhoudt en dat het analytische verstand niet als ervaring ter beschikking staat" (14). Zo'n engram kan bijvoorbeeld een val van de trap zijn. Ook gelijktijdige indrukken, beelden, geuren, of geluiden kunnen daarbij van belang zijn. Zelfs alleen het opnieuw beleven van deze indrukken zou een reactie kunnen veroorzaken. Om het voorbeeld van de val van de trap aan te houden: als in het trapgat bloemetjesbehang is aangebracht, zou het zien van soortgelijk bloemetjesbehang later dezelfde pijn kunnen oproepen als die oorspronkelijke val van de trap.
Bij het auditen wordt vervolgens gezocht naar eerdere, soortgelijke ervaringen, bijvoorbeeld het stoten van je hoofd als klein kind. Het is de bedoeling om op deze wijze de allereerste soortgelijke pijnlijke ervaring, het 'basis-engram' te ontdekken. Dat kan heel goed in een van de vorige levens te vinden zijn. Als dat basis-engram is ontdekt, en de pre-clear heeft de bijbehorende ervaring verwerkt, dan worden, volgens scientology automatisch alle volgende, soortgelijke engrammen gewist. In een interview gaf de scientoloog Paul Rood een ander voorbeeld: "Iemand ging eens per week naar de stad en kreeg in het postkantoor altijd snerpende hoofdpijn, een gevoel alsof zijn hoofd eraf was. Hij onderging auditering en wat bleek? In een vorig leven was hij een van de eerste christenen en daarom opgepakt door de Romeinen. Die gooiden hem in een arena voor de leeuwen. Eerst cirkelden die beesten een behoorlijke tijd om hem heen en daarna beten ze zijn hoofd eraf. Nou, wat had dat nu te maken met het postkantoor in zijn leven van nœ? Daar waren toch geen leeuwen? Nee, maar hij moest daar altijd een draaideur door en daarop zaten stickers van de rijkspostspaarbank: leeuwekoppen. Die cirkelden in de draaideur om hem heen, vandaar dat die hoofdpijn opkwam. Hij heeft daar nooit meer last van gehad" (15).
De theorie van 'engrammen' is niet door Hubbard bedacht: Sigmund Freud publiceerde een soortgelijke theorie al veertig jaar eerder (16). Ook het auditen heeft erg veel weg van psycho-analyse en Carl Jung gebruikte al vóór de eerste wereldoorlog psycho-galvanometers, vrijwel identiek aan Hubbards E-meter. In wetenschappelijke kringen worden dergelijke apparaten al tientallen jaren niet meer gebruikt wegens gebleken grote onbetrouwbaarheid.
Hubbard beweert ook een oplossing te kunnen bieden voor psychosomatische ziekten. Daaronder zou bijvoorbeeld ook leukemie (bloedkanker) kunnen worden gerekend: "Leukemie is duidelijk psychosomatisch van oorsprong en minstens acht leukemie-gevallen zijn succesvol met Dianetics behandeld, nadat de geneeskunde het opgegeven had. De bron van leukemie is naar verluidt een engram met de zinsnede 'it turns my blood to water' (17)."
Als aan het einde van de behandeling alle engrammen zijn gewist belooft Hubbard dat de pre-clear "(...) gelukkig en gezond is" (18), oftewel 'clear'. De thetan is dan weer sterk genoeg om, zonder prijzige hulp van een auditor een aantal voorgeschreven rituelen uit te voeren. Wanneer deze toestand is bereikt is het mogelijk om naar Scientology-centra in onder meer Denemarken, Engeland en de V.S. te gaan om nóg hoger op te komen (19). Daarvoor zijn de 'Operating Thetan (OT)'-cursussen, die vijftien niveaus tellen. Het cursusmateriaal voor de niveaus OT IX tot en met OT XV is overigens nog steeds niet uitgebracht.
Science-fiction als religie
Door middel van cursussen wordt Hubbards zelf verzonnen science-fiction omgetoverd tot dagelijkse werkelijkheid voor vele honderdduizenden mensen.
De cursus OT III geeft bijvoorbeeld aan hoe de thetanen op de aarde zijn gekomen: ongeveer 75 miljoen jaar geleden loste Xenu, het toenmalige hoofd van de Galactische Federatie (bestaande uit 76 planeten), de overbevolking van die planeten op (gemiddeld 178 miljard mensen per planeet) door een volksverhuizing naar Teegeeack, de planeet die wij aarde noemen. Door middel van waterstofbommen in de belangrijkste vulkanen op aarde, werd dit bevolkingsoverschot uitgeroeid. Vervolgens werd Xenu door rebellerende officieren uit zijn macht gezet en opgesloten in een elektronische berg-val. De geesten van de gedeporteerden die thetanen worden genoemd, zweven ook nu nog rond de aarde.
Die thetanen zijn almachtige, onverwoestbare wezens, die lijden onder hun onsterfelijkheid. Ze vervelen zich en leggen zichzelf bij wijze van spel beperkingen op in hun vermogens en verkleinen het bereik van hun kennis. Langzaam maar zeker, terwijl de ontelbare miljoenen jaren verstreken, begonnen de verlokkingen van ons heelal, dat ze uit materie, energie, ruimte en tijd hebben geschapen, hen te verstrikken. Ze raakten steeds meer verdiept in hun spelletjes en verloochenden hun ware status als thetanen. Langzaam, als vliegen die wegzinken in honing, bereikten ze vele miljoenen jaren geleden hun bijna volledige, gedegenereerde toestand. En het ging van kwaad tot erger: tegenwoordig zijn de thetanen vergeten wie ze werkelijk zijn en hebben zich teruggetrokken in de lichamen van de menselijke, sterfelijke wezens. Door middel van Dianetics kunnen mensen hun lichaams-thetanen bijbrengen wie zij werkelijk zijn zodat gezamenlijk gestreefd kan worden naar perfectie en onsterfelijkheid.
Deze brochure is verschenen als speciale bijlage in de digitale versie van Kleintje Muurkrant, maart 1997