De Maconnieke Encyclopedie zoekt

Maastricht

De Rite d’adoption, is het eenige stelsel van die aard, dat thans(1830) nog in Frankrijk, en de Loges, onder het Grand Orient arbeidend, in gebruik is. De dames worden er toegelaten, onder de titel van: Soeurs d’adoption. De ritualen en de formulieren, zijn in 1774, door het Grand-Orient toegelaten, daar dit ligaam, in Juni van dat jaar had verklaard, dit punt in overweging te zullen nemen. In die hervorming was het dan ook de bedoeling, zodanige bijeenkomsten te begrijpen, die voor dat tijdstip, op verre na die regelmatigheid en kiesheid niet vertoonden, welke haar thans eigen zijn. Men mag aannemen, dat de vrouwelijke verenigingen, in navolging van de Orde, zowel in Frankrijk als in die vreemde landen, waar men dit gebrulk heeft nagevolgd, eerst ten gevolge van de verbastering van de Maç.°. zeden, zijn opgekomen. Het lag echter nimmer in de aard, vrouwen toe te latens tot de geheimen alleen voor mannen bestemd. vandaar dan ook, dat de eerste VV.°. MM.°., die op het denkbeeld kwamen, vrouwen toe te laten, haar niet de titel gaven vanVrijmetselaressen (Franche-Maçonnes), maar ze slechts toelieten, onder die van Ridderessen (Chevaliéres) van enigerhande Orde. De werkplaatsen werden werven, wouden, bosjes, liefdetempels (chantiers, forets, bosguets, temples d'amour), enz. genoemd. Eerst in de laatste tijd, werden zij (soeurs) zusters genoemd, vroeger werden zij met de naam van (cousines of amies) nichten of vriendinnen, bestempeld.

De wijze van opneming en de plegtigheden van haar bijeenkomsten, hebben geen betrekking met hetgeen de V.°. M.°. betreft. ook hebben de leden van de Adoptie-Loges geen toegang, tot de V.°.M.°. arbeid. Deze zijn dus meer te zien als een onstpanning, die, wel verre van schadelijk te zijn, vele goede zijden bezit. Immers, de uitnemende kiese en wellevende toon, welke in die vereniging heersen, zijn oorzaak, dat zij ook door de verlichtste en beschaafdste Br.°. worden bezocht, terwijl die verenigingen ook bijzondere uitmunten, door hun weldadigheid. De doorluchtigste, zowel als door kennis het meest uitmuntende vrouwen, in Frankrijk, behoorden vroeger, en behooren ook nu nog, tot die verenigingen.

De-graden van de Rite d'adoption, zijn getrokken uit het boek Genesis, de symbolen en vormen, zijn de zinnebeeldige voorstellingen van de deugden van het vrouwelijke geslacht, en de plaats van de vereniging vertoont bij de inwijdingen, de hof van Eden. Die vereniging heeft ten doel, het hart van de aannemelingen te doordringen van het besef, dat de vrouw door God tot hulp van de man is geschapen, dat die vereniging van de geslachten, als een geschenk van zijn weldadige hand, een toevlugtsoord van genoegen, rust en onschuld behoorde te zijn, dat nogthans eenerzijds de nieuwsgierigheid aan de eene zijde, en anderzijds de zoete taal van de verleiding, de val van het gehele menselijke geslacht hebben veroorzaakt. De nieuw aangenomene worden daarom vermaand; dit nadeel te vergoeden door haar deugden, waardoor alleen zij-in slaat zijn, de band van vereniging te bevestigen, en ons de reine en ware vreugde van het leven te doen smaken. Br.°. Thory, heeft in het 3e. deel van het werk, getiteld: "Histoire de la fondation du Gr.°. Orient de France, een fragment ingeleverd, over de geheime verenigingen van de vrouwen (fragment sur les réunions secréter des Femmes), dat zeer lezenswaardig is, en waarin hij min of meer uitvoerige berigten geeft

1.) Des Mopses (Zie-lager dit Artikel).

2.) De L'Ordre de la Félicité, ou des Félicitaires (Zie het Artikel Félicitaires).

3.) De l'Ordre des Chevaliers et Chevaliéres de l’Ancre (zie het artikel: anker, de orde van het)

4.) De lÓrdre des Chevaliers et Nymphes de la Rose (Zie het Artikel Rozen-Orde)

5.) Du Rite d’adoption et de l’Ordre des Fendeurs (zie het artikel klovers).

6.).De l’Ordre des Dames Écossaises, de l"Hospice du Mont- Thabor (zie het artikel de Schotse dames van het hospitaal van de berg Thabor)

7.). De l'Ordre de la Persévérance (zie het artikel de Orde van de volharding)

8.). De l'Ordre des Chevaliers et Dames Philochoréites, ou Amants du plaisir (zie het artikel Philochoréites).

9.). De la Maçonnerie Egyptienne d'adotion (zie het artikel vrij Metselarij (de egyptische]).

10.). De l’association des compagnes de Penélope (zie het atikel: de Orde van het Palladium)

In een van de werken daarover, getiteld: Statuts et Reglements, komt onder anderen, in het 11e. en 12e. Art. voor: Geen vrouw of weduwe kan, onder welke voorwaarde ook, aangenomen worden, als zij het minste vermoeden van zwangerschap voedt, enz. en geen vrouw, weduwe of meisje, kan ook, onder geen voorwendsel, ontvangen worden op een krietisch tijdpunt; en de dag van haar aanneming. moet ten minste vier dagen verwijderd zijn, van het eindigen daar van, en tenminste acht van dat, waarop het zou kunnen voorkomen:

De graden daarvan zijn: grade d’Apprentie, grade de Compagnonne, grade de Maîtresse. Even als in de V.°.M.°., is ook in de Rite d’adoption, de titel- en schitterzucht oorzaak geweest, dat er de hoogere graden op zijn geënt, en men er nog twee heeft bijgevoegd, namelijk: Maîtresse parfaite en Élue sublime Écossaises of Souveraine illustre Écossaise. In een blad te Berlijn, door Prof, GUBITZ uitgegeven vindt men een opstel, over een V.°.M.°. Loge van Dames, te Napels, bestaan hebbende onder voorzitterschap van de Koningin Karolina. Deze dames noemden zich nichten hoveniersters (eugine giardiniére), en trachtten later een even schitterende rol te spelen, als haar goede neven( buoni cugini), de Carboniari. Zo lang er de laatsten bestonden, genoten de Loges van de hoveniersters, de bescherming van de Gr.°. L.°. van de Carbonari, te Napels.

Buiten Frankrijk zijn de pogingen, ter verbreiding van de Maçonnerie d’adoption, nooit geslaagd, zelfs is die, in verschillende landen, door de bevoegde Maç.°.. macht, verboden geworden. Het Gr.°.O.°. van Holland, deed dit bij besluit van 10 Juni 1810.

Ten einde een denkbeeld te geven van een Adoptie-vergadering, laten wij een beschrijving van een zodanig feest volgen, gehouden op de 22e dag van de 10 maand 5838, te Parijs, door de Loge la Clemente Amitie', welks werkzaamheden bestuurd werden door de Br.°. L. TH. JUGE, reg.°. Mr.°. van de Loge la Clemente Amitié, en de Brr.°. Bourré en Pichon.

Het borstbeeld van de zuster, Keizerin Josephine, met lauweren gekroond, stond op een voetstuk in de vergaderzaal, die met veel smaak en pracht was versierd.

De bovenste galerijen, smaakvol versierd met festoenen en bloemslingers, dooreen geslingerd met roode en witte draperieen, en met goude en zilvere galon, waren gereed gemaakt ter ontvangst van een aantal bezoekende Broeders en Zusters, en aan de kapel, voor de torsbeelden of Caryatieden, die ze schoorden, waren groepsgewijze, een groot aantal Loge-banieren geplaatst. De voorzittende Br.°., gaf bij het openen van de werkzaamheden van de witte Maçonnerie (aldus wordt de Rite d’adoption wel eens genoemd), kennis, dat er drie kandidaten zouden worden ingewijd.

De Ceremoniemeester berigt, dat er een zeer groot aantal Broeders en Zusters wachten, niet slechts in de drie daartoe bestemde vertrekken, maar tot zelfs op de trappen, in de portalen en voor de straatpoort, en dat de deputatién van de Loges, van wie de banieren zich in de zaal bevinden, zijn aangekomen, gelijk ook een talrijke deputatie van het Gr.°.O.°.. De voorzittende Broeder benoemd hierop zeven en twintig Broeders, om de bevoegdheid van de bezoekers te onderzoeken, en benoemd een gelijk aantal adjunkt-Ceremoniemeesters, om de bevoegd bevondenen, bij gedeelten, binnen te leiden. Hierop worden de Zusters en daarna de Broeders van verschillende graden en de depulatien, onder muziek binnen geleid, waarna een fanfare, de aankomst verkondigt van de Officieren van het Gr.°.O.°., en eindelijk, van de Gr.°.M.°., Zuster DE MARTIAL, die haar plaats neemt in Azia, tussen de Voorzitter en de Voorzitter van eer. Vervolgens; plaatsen zich, in de streek Afrika (ten westen). de zuster BOURRÉ, de funktién van Groot Inspektrice vervullende; in de streek Amerika (ten zuiden), de zuster JOSEPHINE HUGO en naast de Redenaar, de Zuster DESIREE PACAULT, lid van de Athenée des arts, sciences et belles lettres, te Parijs, van de Akademie der wetenschappen te Wenen, en van die van de letteren te Florence, de funkiën waarnemende van Zuster Redenaarster.

Op dat oogenblik, bevinden zich negen honderd personen in de zaal en op de galerijen. Bij de aanvang van de werkzaamheden, doet de voorzitende Br.°. een aanspraak, waarin hij bericht, dat er drie kandidaten ingewijd, en vervolgens de medailles uitgereikt zullen worden, door de Loge la Clemente Amitié, bestemd ter beloning van deugdzame, weldadige en moedige daden. Hij verwelkomt eindelijk de Broeders en Zusters, dat beantwoord wordt door Br.°. VASSAL en Zuster PACAULT. Tenslotte stelt de voorz. Br.°. het teeken van het gebied, aan de Grootmeesteresse in handen, die dit met eerlige door haar gesproken woorden, aanvaart. Aan elke van de kandidaten worden eenige vragen ter beantwoording voorgelegd, waaronder ook voorkomen:

1.Wat is de mens verschuldigd aan God ?

2.aan anderen ?

3. aan zich-zelf ?

4. waarin bestaan de plichten van de Broederschap ?

5. van de weldadigheid ?

6. van de vriendschap, en wordt haar gelast, haar testament te maken. Dit, naar genoegen van de vergadering geschied zijnde, en deze haar toelating goedgekeurd hebbende, worden zij binnen geleid, waarna de Voorzittende Br.°. de volgende woorden uitspreekt:

O Gij die het heelal bestuurd, die de heilige, de wilde en wijsgeer aanbidt, Jehovah, Jupiter, Heer, Allah, edele, zo weinig gekende oorsprong, eeuwig, onveranderlijk beginsel, dat alles heeft geschapen; Gij, die onze kennis heeft bepaald, bij de wetenschap van Uwe goedheid en onze blindheid; die ons nogtans vergund hebt, in dit duister verblijf, het goede van het kwade te onderscheiden, en die, bij het onderwetpen van de natuur aan onveranderlijke wetten, 's mensen wil vrij liet. Leer ons liefhebben, wat ons geweten ons zegt te doen; leer ons ontvlieden wat het ons verbiedt. Duld niet dat onze zwakkehand, hen doeme of bliksems slingere op hen, welke wij als Uwe vijanden aanzien. Wandelen wij op het pad van de deugd, bewijs ons dan de gunst, dat wij er niet van afdwalen. Dolen wij, dat het u dan behage, ons een betere weg aan te wijzen. Leer ons meewarig zijn met de rampen van onze natuurgenoten, hun misslagen te bemantelen, en geef ons tevens de moed, hen die te doen gevoelen, en ze tot het goede terug te brengen. En zijn wij dan toegevend omtrent anderen geweest, zij dan ook, o God langmoedig ten onzen aanzien. Duld niet, dat wij immer aan anderen doen, wat ons gedaan, ons zoude smarten; maar beziel ons integendeel met de zucht, allen wel te doen, zelf hun, die ons kwaad hebben gedaan.

Het behage U, de arbeiders voor de vrede, in deze tempel verenigd, te beschermen, vuur hun ijver voor Uw heilige wetten aan, duld niet dat vernederende hartstogten in hun harten wortel vatten, verhef in ons de eerbied voor ons zelf, de liefde tot de deugd en tot onze Broeders. Het behage U, vooral over de jonge vrouwen te waken, die zich thans willen doen aannemen. Verleen haar Uw goddelijke bijstand, schoor haar door Uwe machtige hand, in de proeven, door haar te ondergaan, en doe ze er zegevierend doorkomen. O Gij! wiens troon de onmetelijkheid is, wiens altaar, zich van het noorden naar het zuiden, van het oosten naar het westen uitstrekt; dat alle wezens, tot een koor vereenigd, lofgezangen ter Uwer eer aanheffen., en dat al de wierook van de natuur tot U opstijge.

De drie aannemelingen worden achtervolgens ingewijd, in de drie graden van apprentie, compagnonne en maîtresse. Zij legen een gelofte af, waarna de voorzittende Br.°. een aanspraak tot haar richt, in welke, onder andere, de volgende woorden voorkomen:

Gisteren nog vreemd aan onze vereniging, hebben wij u deze avond verheven tot de rang van Meesteressen, en wij voeden de innige overtuiging, door al uw daden te zien bewijzen, dat gij het grote vertrouwen, door ons in u gesteld, waardig waart.

De naam Meesteresse mijn Zusters, drukt tevens uit, dat gij vrij zijt van de belemmeringen van de routine en van de vooroordeelen van het gewone slag mensen. De naam Meesteres doet ook nog in haar, die ze draagt, een verlichte geest, een deugdzaam hart, een onberispelijk gedrag in de maatschappi;, een gestrenge naauwlettendheid in alle dingen, getrouwheid in vriendschap, ijver in de arbeid, behoefte aan voortdurend zelfonderrigt en aan het verlichten van natuurgenooten, veronderstellen. Als zo danig, zult gij aanhoudend uw geweten, en de aandrift van uw hart tot leidslieden nemen; want harten door de deugd bezield, kunnen nimmer op een dwaalspoor geleiden.

Hierna geeft een Br.°. (RAYMOND) lezing, van een lofreden op keizerin Josephine, welk onderwerp door een ander van de Br.°.(JUGE), vroeger als prijsvraag was opgegeven, en dat daarbij bekroond werd. Na de voorlezing ontvangt de schrijver, uitl handenl van de Grootmeesteres, een zilvere medaille en een lauwerkrans. Vervolgens geeft de zuster DESIREE PACAULT voorlezing, van een door haar vervaardigde elegie, getiteld: la derniere heure du poéte. Na de afloop hiervan, worden ruime inzamelingen gedaan door de Aalmoesenierster en de pas aangenomen Zusters, welke haar op last van de Grootmeesteresse ondersteunen. Dit volbragt zijnde, had er een aandoenlijke plegtigheid plaats. De Br.°. JUGE, had namelijk het benoodigde kapitaal bij zijne Loge la Clemente Amitié neergelegd, om daarvan op gezette tijden, een zeker aantal grote bronzen erepenningen uit te reiken, aan personen, die zich door deugd of menslievendheid zouden hebben onderscheiden. Van deze medailles, waarvan de sternpel zeer mooi is gegraveerd, zouden er die avond, ten gevolge van een langdurige en naauwgezet onderzoek van een kommissie van 7 achtenswaardige Brr.°. en Zzr.°. VV.°.MM.°., een tiental worden uitgereikt. De eerste werd toegewezen aan de Br.°. Marie Auguste Desanlis, wiens ijver, Maç.°. deugden, en grote weldadigheid bij de Parijse Broederschap zeer bekend zijn. De Grootmeesteresse reikte hem dan ook de erepenning uit, en zette hem een lawauwer krans op, maar met Broederlijke edelmoedigheid nam hij de krans van het hoofd, en zette die op het hoofd van de Br.°. JUGE, die, zo als hij zich uitdrukte, die had verdiend, niet slechts door dat hij de stichter van deze beloningen was, maar vooral door zijn edel hart, door de menslievende plannen die hij ten uitvoer brengt, door zijne tallooze weldaden, door de tranen die hij heeft gedroogd, de wonden die hij heeft geheeld, de ellende die hij heeft verzacht, en eindigde zijn rede met de woorden:

"Gij zijt het, Broeder JUGE ! u behoort die krans; in naam van de geheele hier aanwezige vrouwenschaar schenk ik die u; want zij wier harten de weldadigheid zo wel begrijpen, zeggen mij door haar blikken, dat hij u toekomt. Ik schenk hem u, in naam van deze gehele vergaderinlg die mij bezielt. Ik schenk hem u ook in de naam en als een bewijs van de zegeningen, van de ongelukkigen welke gij hebt geholpen."

Deze handeling werd op hartstochtelijke en uitbundige wijze; door de vergadering toegejuicht, zodat de bewijzen hiervan schier niet ophielden.

De tweede medaille was toegekend aan Josephine Marie cantelle, oud 12 jaar, geboren en wonende te Chapelle Saint Dennis, uithoofde dat zij, op 12 September 1838, bij een brand in het huis van haar vader—zowel als de moeder afwezig - ten aanzien van een grote menigte verbaasde toeschouwers, die het niet dorsten ondernemen, zich tot tweemaal in het midden van de vlammen begaf, en haar kleine zusje en haar meer dan tachtigjarige grootmoeder redde.

De derde medaille was toegewezen aan de Br. . Leon le man Alcan, Red.°. van de Loge Temple des vertus et des arts, te Parijs, die niet slechts in 1830 aan drie personen het leven redde, maar ook uit mensenliefde, op 12 Juli 1838, een verlaten kind, dat naar een gevangenis, een soort van bedelaarsgesticht, zou gezonden worden, tot zich genornen, en zich verbonden heeft zorg voor hem te dragen, waarom hij hem dan ook bij een ambachtsman in de leer heeft gegeven. Die Br.°. had, op dezelfde wijze, reeds op de 2e Mei 1837, bij een ander kind , dat evenzeer verlaten was, en bij herhaling door de rechtbank veroordeeld, en dus voor de maatschappij; verloren zou zijn gegaan, door zijn tussenkomst de vrijspraak te weeggebragt en voor zijn toekomst gezorgd.

De vierde medaille was toegewezen aan Madame Marie Louise Gallot. geb. Bessieres, een van de drie dames die diezelfde avond waren aangenomen. Haar ouders die geen middelen hadden, plaatsten haar op de ouderdom van vijftien jaren bij een naaister in de leer, ten einde dat zij haar bestaan in dat beroep zou mogen vinden. Reeds vier jaren was zij bij haar meesteres, toen deze, door tegenspoeden overstelpt, in armoede geraakte. Deze was reeds moeder van drie kinderen, en op het punt van het vierde te bevallen, toen haar huisbaas, haar meubelen in beslag deed nemen, en ze de volgende dag, voor drie maanden achterstallige huur, wilde doen verkopen. De vrouw zou dan zonder verblijf, zonder geld zijn geweest. Marie had door zuinigheid en ijver enig geld bijeengespaard, waarvan zij haar zeer geslete kleeren wilde vernieuwen. Maar liever verkoos zij zich van deze noodige uitgave te onthouden, dan haar in deze verlegenheid te laten, aan wie zij het leeren was verschuldit, van een handwerk, dat haar in haar volgend leven een bestaan kon verschaffen. Zij brengt haar horloge, zilvere lepel en vork, en enige gouden versiersels naar de bank van lening, voegt dit alles met haar bespaard geld bijeen, leent het ontbrekende bij kleine sommen van verschillende personen, en voldoet hiermede, niet slechts de som waarvoor de vrouw wordt vervolgd, maar ook nog een kwartaal huur vooruit. Doch dit was haar nog niet genoeg, en besloot zij, van die dag af. een deel van de nachten te arbeiden om het ongelukkige huisgezin voortdurend te kunnen ondersteunen, zich zelve daarbij al dat onttrekkende, wat niet volstrekt nodig was. Ze;fs later, toen zij gehuwd was en het haar niet voorspoedig ging voldeed zij aan de neiging van haar hart tot weldoen, want de armen niet met geld kunnende ondersteunen, wist zij haar nachtelijken arbeid ten voordeel van de ongelukkigen te doen strekken, zo als b.v. door het gereed maken van kindergoed voor een arme vrouw, die op het punt van te bevallen, en zonder geld was, enz.

Wij hebben deze gevallen vermeld om een denkbeeld van de strekking te geven; de overige daden waren van dezelfde soort.

Na het uitreiken van de medailles werd de vergadering gesloten.

De Loge Isis Monthyon, bestuurd door de Br.°. Chemin Dupontes, bekend als schrijver van verschillende Maç.°. werken, gaf op 12 December 1838, een gelijksoortig feest, bijgewoond door elfhonderd personen van beide seksen, waarin, onder andere, negen zilveren medailles, en even zoveel bloemkransen werden uitgedeeld, aan een gelijk getal personen, die zich deze onderscheiding door deugd en menslievendheid hadden waardig gemaakt. Zo heeft de Loge la Clemente Amitié, op 12 Maart 1840, een koncert en bal gegeven, waarvan de opbrengst, zowel van de toegangskaartjes als = van de inzameling, zou strekken ten voordele van het fonds voor een ondersteuningsgesticht. Wat men nu ook over de Maçonnerie d’adoption moge denken, zo is het nogtans een waarheid, dat daden, als de hier medegedeelde, niet anders kunnen strekken, dan tot bevordering van het doel van de Orde en uitbreiding van het rijk van de deugd.