De Maconnieke Encyclopedie zoekt

In die stad werd de eerste Loge van het Pays de Vaud gesticht, onder de naam van la parfait Amitié, ten gevolge van een Konstitutiebrief van de Engelse Grootmeester, Hertog van Montague, van 2 Februari 1739. Tevens werd daar een Maçonn* hoofdbestuur gevestigd, onder de naam van Helveties-romanis Directorium. De herhaalde verbodschriften van de Bernse Raad tegen de Maç*. verenigingen, gaven wel aanleiding dat dit Directorium in 1782 uiteen ging; doch werd inmiddels het bestunr van de lopende zaken opgedragen, aan een kommissie van drie Broeders. Na het schrikbewind in Frankrijk, onstonden er verschillende Loges, en in 1810 vertoonde zich het Directorium weer, onder de titel van Grand Orient National helvetique roman (Nationaal, romaniesch-helvetiesch Groot-Oosten,)

2. Een verbinding van de Orde van St. Lazarus met die van Onze Lieve Vrouwe van de Berg Karmel, waarvan de stichter onbekend is, maar die zich ten doel stelt kranke en arme pelgrims te verzorgen. Lodewijk VII van Frankrijk, bracht haar uit Palestina naar Europa over en wees haar toe aan de hospitaalridders, terwijl het hoofd van die orde, te Boigny te Orléans, zich toen grootmeester van de Orde van St. Lazarus noemde. De orde ontaardde langzamerhand, werd in 1490 door paus Innocentius opgeheven, terwijl haar bezittingen aan de Malthezerorde gegeven werden. Leo X herstelde haar weer, en Gregorius XIII verenigde haar met de Moritzorde, waartegen Frankrijk protesteerde. In 1607 stichtte Hendrik IV de Orde van Onze Lieve Vrouwe van de Karmel, waarmee de overblijfselen van de oude Lazarus-orde verbonden werden. .Onder allerlei lotswisselingen bleef die Orde tot 1788 in leven maar aan niemand werd meer het Ordekuis gegeven en in I830 verdween ze voor goed.

3. Oliver maakt noch melding van een maç* Oppergr* onder deze naam, van wie de leden een kruis van smaragd op de borst dragen.

There are Three Lectures attached to the THREE DEGREES in Craft Masonry, and they are subdivided officially as follows: FIRST DEGREE.—

(I) Introductory Address;

(2) The Seven Sections;

(3) The Charges.

SECOND DEGREE.-

(I) Introductory Address;

(2) THE Five Sexions;

(3) The Charges.

THIRD DEGREE.—

(I) Introductory Address;

(2) The Three Sections;

(3) The Charges.

It should be explained that a Charge is attached to each Section of each Lecture, and that the Lectures are in the form of Catechisms, being instructions set forth by way of Question and Answer. It is explained that their object, as a whole, is to draw aside the veil of allegory and symbolism which clothes Masonic Science and to exhibit the underlying principles, being those of purest morality. The principles do not happen to underlie the so called veil, for they are manifested openly on the surface, or side by side with the symbolism; and as I have sought to indicate in these volumes that the true principles of Masonry are not comprised within the measures of ethics, it is my duty to add that the Lectures do not—as claimed—penetrate through its deeper Mysteries, or indeed betray any consciousness of their existence.

(1) That they were revised by Desaguliers and Anderson, but this is on the authority of Oliver and stands as such at its value;

(2) That they were revised by Martin Clare in 1732, but of this there is no evidence;

(3) That Clare's revision was revised again by Dunckerley, and this again is a legend;

(4) That they were altered, remodelled or rewritten by William Preston, and it is certain that he had a hand in so shaping them that they approached their present form; but according to some he was influenced largely by Hutchinson;

(5) That immediately after the Union there was another revision begun by Hemmings, a Grand Warden of the period, and completed by Williams, a Grand Steward and Provincial Grand Master of Dorset. For their further reconstruction under the auspices of T. Smith Webb the scene shifts to America and exceeds the province of this brief notice. The intervention of Hemmings and his successor, under the auspices of the Duke of Sussex, accounts for the Lectures in their present doctrinal position—denuded, that is to say, of their Christian elements, so far as the perspicacity of the revisers allowed them to go. As it happens, they did not eradicate the allusion to the Bright and Morning Star, whence it follows that in the Craft Degrees the seal of Christ is affixed to the most important event in Symbolical Masonry, even as after all revision the ROYAL ARCH is still that which it was at first, almost militantly Trinitarian.

De enige achtbare, maar met veel zinledige samenraapsels omhulde en onderdrukte kiem van het menselijke, ligt in de Leerlingsgraad. Dat is, juister uitgedrukt, in het overoude gebruik van aanneming tot Vrijmetselaar. In die graad nochtans. welke, na de instelling van de Metgezellen- en Meestergraad, veelszins beroofd, verminkt, en door raadselachtige toevoegsels verontreinigd is geworden, lag nochtans geenszins grond of' beweegredenen, hogere graden in de V*M* in te voeren.

In de catechismus over de Leerlingsgraad van het zinnendorf’s systeem, vindt men de volgende opmerkenswaardige vragen en antwoorden:

Vr. Waar zijn de plaatsen van de Leerlingen?

Antw. In het noorden.

Vr. Wat moeten zij doen?

Antw. Arbeiden, gehoorzaam zijn en zwijgen.

Vr. Hoe reizen de Ridder-Leerlingen?

Antw. Van het oosten naar het westen.

Vr. Waarom ?

Antw. Om het licht te zoeken.

Vr. Hoe oud zijn zij?

Antw. Drie jaren en daar boven.

Vr. Waarom antwoordt gij aldus?

Antw. Ik heb in de drie voorhoven des Tempels en in zijn portalen gearbeid.

Vr. Hebt gij uw erfloon ontvangen?

Antw. Ik ben tevreden.

In een andere catechismus vindt men de volgende vragen en antwoorden:

Vr. Welke is des Leerlings hoofdpligt?

Antw. De ruwe steen door onvermoeiden arbeid effen temaken, opdat hij tot een gebouw moge dienen.

Vr. Hebt gij het nodige onderricht daartoe ontvangen?

Antw. Ja, op mijn reizen.

Vr; Wordt gij ook voor uw arbeid beloond?

Antw. Ik ben tevreden,

Vr. Hoe oud zijt gij ?

Antw. Ik ben minderjarig.

Het gehele Rituaal van de Leerlingsgraad is een zinnebeeld van zedelijke geboorte en wijding. Wij worden mens, als wij geboren worden; wij wijden ons aan de schone menselijkheid, zodra wij in het Vrijmetselaarsverbond treden. Zonder bewustheid kwamen wij in de wereld, met bewustheid behoren wij de rechten en plichten van een waar wereldburger te vervullen.

Ons intreden in de Orde geschiedt met een oprecht hart, met toewijding van de gehele zedelijke mens, vandaar al de vragen tot de zoekende (de naar waarheid zoekende), Geheel zonder aanwending van eigen krachten, wordt hij ondersteund en geleid, langs een weg die onbegrijpelijk, onverstaanbaar voor hem is, maar die hem toch voert tot het doel, waar recht en licht op de troon zitten.

Reeds in 1734 schijnt te Leeuwarden een Loge bestaan te hebben, waaraan Prins Willem IV deel nam; en, ter herinnering daaraan, besloten de leden van de "Fr. Tr" in Juni 1782 het symbool van die oude Loge te blijven voeren, namelijk: "Antiqua Virtute et Fide" (Jaarb. 1849 bl. 51 vv.). Zeker is het, dat er voor 1782 te L. een Militaire Ambulante Loge was, genaamd "L'Esprit du Corps", waarvan o.a. leden waren, de latere oprichters van de "Fr. Tr", namelijk de BBr* W. Baron thoe Schwartzenberg en Hohenlandsberg, W. H. T. Camstra baron thoe Schwartzenberg en Hohenlandeberg, E. baron van Eberstein, J. C. Bergsma, A. J. Glinstra, N. A. Knock, E. Wielinga Haber, J. Roorda, H. de Vries, P. A. Schik, B. M. Schik en H. Beekkerk. Deze verbonden zich, bij akte van 11 Febr. 1782, tot de oprichting van de nieuwe Loge, die dan ook op 10 Maart 1782 onder de naam "de Friese Trouw, plechtig werd "geïnstalleerd door de Voorz* M* van de genoemde ambulante Loge.

, is een munt, die geslagen wordt, zo om een gewichtige daad, of een merkwaardige gebeurtenis te vereeuwigen, als ook tot een herkenningsteken, wanneer men zekere hogere Nederlandse graden bekomen heeft.

Het aantal Maç* gedenkpenningen, is reeds zoo groot, dat men te vergeefs zou wensen een complete verzameling daarvan te zien. Het meest uitgebreide Maç* penningkabinet, is voorzoverre bekend, dat van de Loge Minerva zu den 3 Palmen te Leipzig, en in Frankrijk, dat van de Schotse moederloge. Sedert enige tijd is ook het Franse Groot-Oosten. een zodanige verzameling beginnen aan te leggen. Sedert enige tijd geeft de geleerde Br* ERNST ZACHARIAS, secretaris van het koninklijk-Saksisch hof van Appel te Dresden, een hoogst belangrijk Maç* penningkundig prachtwerk uit, getiteld: Numotheca Numismatica Latomorum. Dit werk wordt uitgegeven in alvermogen, van welke de schrijver voornemens is 30--36 afleveringen het licht te doen zien. Elke aflevering is van een allegorische titel voorzien (zie verder het Art. Zacharias). Onder de Nederlandse Maç* gedenkpenningen, verdient genoemd te worden:

1. de gedenkpenning, vervaardigd door de Br* Schaasberg, en door deze, het Groot-Oosten van Holland aangeboden, bij gelegenheid van het verdrag te Frankfort aan de Mainz, in Maart 1781, gesloten tussen de Loges van de Strikte Observantie, en de Hollandse Groot Loge. Op de voorzijde ziet men twee zuilen, door een snoer verbonden; bij de ene rust een wit paard (Het wapen van de Hertog van Brunswijk), achter deze zuil vertoont zich een palmboom; bij de linker zuil, de pijlbundel vertonend, rust de Hessische leeuw (Prins FREDERIK. van Hessen-Kassel), of die van de Nederlanden, achter deze zuil bevindt zich een andere gebroken kolom, op de achtergrond zijn twee bergen voorgesteld. De kolommen worden bestraald door een zon, in welker stralen zich de letters M. S. T., (MAGNUS SUPERIOR TEMPLORUM) bevinden. Op de keerzijde leest men: Monumentum sedulitati tutele magnequw sapientiae tue murarii soch tribuut XXVI. Daarom bevindt zich als randschrift: felissimo Foederi testim grat et hilar frat belgic 18, 19, 2I MART CCCCLXVll.

2. Die op het halve eeuwfeest, van het bestaan van het Hollandse Groot-Oosten in 1808 geslagen, en verbeeldende op de voorzijde een tempel, door de stralen van de zon en omringd door de drie lichten. Hiervoor bevindt zich een springende fontein, met haar vruchtbaarmakende druppels, de zeven tempeltreden bevochtigende. Op de voorgrond bevinden zich twee zuilen; voor de onderste treden liggen de ruwe en de kubieke steen, op welke laatste de fakkel des lichts gloort; boven de tempel ziet men de vijfpuntige ster.

Op de keerzijde leest men de woorden: LIBERORVM QVI 1N REGNO HOLLANDIAE, SVNT CAEMENTARlORVM SODALITIO FESTIVA DIMIDIO PERACTO SAECVLO DIES ELVXIT VCCCCVIII.

3. De penning, geslagen ter herinnering der installatie van de Groot Loge van Bestuur, in de zuidelijke provinciën, op ll April 1818. Op de voorzijde, vertoont deze penning het borstbeeld van de H*E* Grootmeester Nationaal, met het handschrift : Frederik PR*DES PAYS BAS.

De keerzijde vertoont een groep van door elkaar geslingerde Maç* gereedschappen en acacia takken waarboven een stralende zon. Het omschrift luidt: Inst*de la Gr*L*D’ADM.* DES PROV*MERID* DU ROYAU.ME DES PAYS. Deze penning, door Br* Simon gegraveerd, heeft het gebrek, dat er de dagtekening, ja zelfs het jaartal wordt gemist.

4. De penning, geslagen bij gelegenheid van het huwelijk, van de H* E* Grootmeester Nationaal, met H.K.H. Prinses LOUlSA van Pruisen, op 21 Mei 1825;. Op de voorzijde ziet men ter wederzijde van de penning een der beide zuilen. Voor de een slaat een acacia-, en voor de andere een rozestruik in bloei. Tussen deze zuilen staat LATOMIA, op een verhevenheid, waarheen drie treden voeren, zij draagt een diadeem op het hoofd, die door stralen is omgeven. In de rechterhand houdt zij een acacia - tak, en in de linker, boven twee schilden, het een met de letter F, en het andere met de letter L, een krans van rozen. Aan de voet der treden, bevinden zich Maç* werktuigen. Het opschrift in oud cijferschrift, luidt: ORNAT ET AUGET. De keerzijde, bevat een stralenden driehoek, in welke de letter G schittert. Het omschrift in hetzelfde cijferschrift luidt: "IN MEMORIAM AUGUSTISSIMARUM NUPTIARUM FRATRUM, LIBERA AC FIDELI SILENTII LEGE OPERANTlUM FLORENTISSIMA IN BELG1O SOCIETAS."

5. De penning, geslagen ter gedachtenis van het 3e. eeuwfeest van het Keulse Charter, op last van de Loge la Bien Aimee te Amsterdam, en gegraveerd door de Br* SCHOUBERG. Op de voorzijde ziet men een driehoek, door zonnestralen omgeven. Langs de driehoekszijden leest men: CARTA FRATR* COL* AGRlP*D* XXIV, JVN* MDXXXV; in de driehoek leest men de woorden: PRINCIPA NOSTRORVM ACTVVM HISCE DVOBVS PRECEPTIS ENVNCIANTVR: 0MNES HO.MINES VELVTI FRATRES ET PROPINQVS AMA ET DILIGE: DEO QVOD DEI IMPERATORI QVOD IMPERATORIS EST TRIBVITO. Op de keerzijde ziet men 19 sterren, die de volgende woorden omgeven:

CONVENTVM FRATR* LIB* CEMENTAR * COL* AGRIP*, A* MDXXXV , HABITVM GRATI CELEBRANT FRATRES NEERLANDICI ORDINIS IN PATRIA SVA RESTAVRATI FESTVM SECVLAREAGENTES A°. MDCCCXXXV.

6 Voor deze penning, zie het Artikel Schouten

7. De penning, ter viering van het vijfentwintigjarig Grootmeesterschap van de H*E* Grootmeester Nationaal (1841). Op de voorzijde bevindt zich het welgelijkende portret van de vorstelijke Broeder, tot omschrift voerende: WILLEM FREDERIK KAREL, Prins der NEDERLANDEN. Op de keerzijde ziet men de band, door de G* M* gedurende 25 jaar gedragen, waaraan het teken van zijn waardigheid hangt. Bovenaan is de band verenigd door een stralende-zon. In het midden der zon is een vlammende ster met de letter G. Binnen in de ruimte door de band gevormd, leest men; HEM BESTRALE STEEDS HET LICHT UIT DEN HOOGE. Als randschrift: XXV. J* GR* M* NAT*D* O* V* VV* MM* IN NED* O* L* EN* KOL* Onder aan: HULDE DER BROEDERSCHAP. Toen deze penning was afgewerkt en ook reeds geslagen was, schijnt men te hebben opgemerkt, dat hierbij dezelfde misslag had plaats gehad, als waar van boven bij de penning N°. 3. is melding gemaakt, en heeft men dit zo veel als mogelijk verholpen. Althans heeft men onder de laatst aangehaalde woorden, het jaartal MDCCCXLI, dat er niet meer in reliëf op kon worden gebracht, door ponsen ingeslagen. De stempel is gegraveerd door Br* SCHOUBERG

8. De volgende penning, hier te lande geslagen, vermelden wij, ofschoon die eigenlijk niet tot de Ned. gedenkpenningen behoort. Gedurende de Franse overheersing, en de voor altijd gedenkwaardige, en zo edele- als manmoedig gevoerde strijd, aan de zijde van het Hollands Groot-Oosten, tegen het Franse Grand-Orient, over de onafhankelijkheid van de eerstgenoemde Maç* macht, van de laatste (zie NEDERLANDEN-), richten in 1811, enige Franse en Nederlandse Bbr* te ‘sHage een Loge op, onder de naam van le Berceau du roi de Rome, met een Constitutie van het Grand-Oriënt van Frankrijk, aan welker hoofd de Prefect de STASSART stond, en die bij de omwenteling in 1811, natuurlijk weer te niet ging. Ter herinnering aan die stichting, werd de penning geslagen. Op de voorzijde ziet men de wieg door de stad Parijs. aan de koning van Rome ten geschenke gegeven, waarop een, tussen de wolken doorbrekende zon. die in het midden het woord voert, haar stralen doet vallen; rondom leest men ANNO LUCIS 5811. Op de keerzijde ziet men het woord MERITO, door een krans van eiken- en irisbladeren omgeven; rondom: BERCEAU DU ROI DE ROME, ORIENT DE LA HAYE. Deze penning is zeer zeldzaam, daar er slechts vijf exemplaren in brons van zijn geslagen.

Verder heeft men nog een soort van penningen, zoo ver wij weten, alleen in Frankrijk in gebruik;- Om de leden van de Loges een geldelijk belang, te doen hebben bij hun geregeld opkomen, en zo de vergaderingen zo talrijk mogelijk te doen zijn, en wetende, met hoe vele onaangenaamheden en moeilijkheden het invorderen van boeten, op hun niet verschijnen vergezeld gaat, heeft men een tegenovergestelden weg ingeslagen en de contributie algemeen iets hoger gesteld. waartegen de leden, die voor de opening ter vergadering verschijnen, telkens een penning (Jeton de présence) ontvangen, welke een bepaalde waarde heeft, of, tegen een bepaalde waarde, bij de contributie in betaling kan worden gegeven. Onder deze jetons zijn er, wier stempel uitmuntend gegraveerd is. Ook bij het Grand-Oriënt de France bestaan er zulke jetons, ter waarde van 2 franken (Art. 579 en 715 der thans in werking zijnde statuten).

De derde Loge van die stad, Apollo, in 1801 geconstitueerd. Zij trad in 1805 toe tot de Grote provinciale Loge van Hamburg, en in 1815 tot de Groot Loge van Saksen